María Victoria Moreno: commitment and civic awareness of a woman ahead of her time

Downloads

Published

2018-12-18

How to Cite

Mociño, I. (2018) “María Victoria Moreno: commitment and civic awareness of a woman ahead of her time”, Boletín da Real Academia Galega. A Coruña, (379), pp. 151–170. doi: 10.32766/brag.379.728.

Issue

Section

Estudos sobre a figura homenaxeada no Día das Letras Galegas

Authors

  • Isabel Mociño

DOI:

https://doi.org/10.32766/brag.379.728

Keywords:

María Victoria Moreno, commitment, creator, mediator

Abstract

This article examines the vital and creative trajectory of María Victoria Moreno as a committed and coherent citizen. Her multifaceted work in favour of Galician culture reveals an active cultural agent, sometimes ahead of her time. Through her works and social action, unexplored paths are revealed, on which she demonstrated her absolute awareness of the relevance of her work and the needs she observed around her. Four of her main commitments will be assessed: as a teacher, as a producer and mediator in children’s and young adult literature, as a woman and in favour of women and as a cultured, sensitive, generous and passionate citizen.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Agrelo, Eulalia (2000): “La labor de la Asociación Cultural O Facho dentro del panorama de la literatura infantil y juvenil gallega”, en Eloy Martos Núñez (ed.), Actas del II Congreso de Literatura Infantil y Juvenil: historia crítica de la Literatura infantil e ilustración ibéricas. Mérida: Editora Regional de Extremadura, 353-355.

Agrelo, Eulalia (2012): “El compromiso de maestros y maestras en la constitución del sistema literario infantil y juvenil gallego”, en Rui Ramos e Ana Fernández Mosquera (eds.), Literatura infantil y juvenil y diversidad cultural/Literatura para a infância e juventude e diversidade cultural. [Vigo]: Asociación Nacional de Investigación de Literatura (ANILIJ); [Portugal]: Universidade do Minho, Centro de Investigação em Estudos da Criança, 15-38.

Agrelo, Eulalia (2015): Da institución escolar ao centro do canon: Agustín Fernández Paz. Santiago de Compostela: Universidade. Tese de doutoramento.

Aleixandre, Marilar (2018): “A paixón por ensinar: mestras e metáforas do leite en María Victoria Moreno”, en Roig 2018b: 97-108.

Alonso Montero, Xesús (2008): “A miña relación con Xesús Rábade Paredes nos inicios da súa carreira literaria”, en Labras do oficio. Xesús Rábade Paredes ante 33 miradas. Lugo: Fundación Manuel María. Asociación Xermolos.

Alonso Montero, Xesús (2017): “Unhas cantas observacións sobre a Antoloxía da nova poesía galega preparada e publicada por María Victoria Moreno no ano 1973”, Madrygal 20, 231-234.

Alonso Montero, Xesús (2018a): María Victoria Moreno. A proeza da súa vida e da súa literatura. A Coruña: La Voz de Galicia.

Alonso Montero, Xesús (2018b): “A singularidade de María Victoria Moreno: o seu compromiso cultural coa Galicia antifranquista (1965-1973)”, en Roig 2018b: 33-38.

Alonso Montero, Xesús (2018c): “Estudo introdutorio”, en María Victoria Moreno, É a lúa que baila... María Victoria Moreno e a lírica dos Seis poemas galegos de Federico García Lorca. Vigo: Galaxia; Santiago de Compostela: Consorcio, 9-43.

Alonso Montero, Xesús e Xosé Manuel Salgado (ed.) (1994): Poetas alófonos en lingua galega: actas do I congreso: Santiago de Compostela, abril de 1993. Vigo: Galaxia.

Blanco, Carmen (1991): Literatura galega da muller. Vigo: Edicións Xerais de Galicia.

Bourdieu, Pierre (1977): “La production de la croyance (contribution à une économie des biens symboliques)”, Actes de la recherches en sciences sociales 13, 3-43.

Bouzas Gorgal, Belén (2018): “Contribución a unha bibliografía de e sobre María Victoria Moreno”, en Roig 2018b: 291-336.

Casalderrey, Fina e Marilar Aleixandre (2018): María Victoria Moreno: a muller que durmía pouco e soñaba moito. Vigo: Edicións Xerais de Galicia.

Dobarro Paz, Xosé Mª (1985): “A literatura infantil”, en Francisco Rodríguez et al., A nosa literatura: unha interpretación para hoxe (II). A Coruña: Edicións Xistral, 77-91.

Ďurišin, Dionýz (1995): “Le comunità interletterarie: una categoria fondamentale del processo interletterariro”, en Armando Gnisci e Franca Sinopoli (coords.), Comparare i comparatismi. Roma: Lithos Editrice, 67-81.

Even-Zohar, Itamar (1990): “The ‘Literary System’”, en “Polysystem Studies”, Poetics Today 11 (1), 27-44.

Even-Zohar, Itamar (1993): “A función da literatura na creación das nacións de Europa”, Grial 120, 441-458.

Even-Zohar, Itamar (2008): “La fabricación del repertorio cultural y el papel de la transferencia”, en Amelia Sanz Cabrerizo (ed.), Interculturas. Transliteratura. Madrid: Arco Libros, 217-226.

Fajardo, Montse (2018): O escalón de Ulises: a Pontevedra dos afectos de María Victoria Moreno, a mestra que escribía libros. Pontevedra: Concello.

Fernández Paz, Agustín (1989): 28 libros da literatura infantil e xuvenil galega. Andel 5. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia.

Fernández Paz, Agustín (1990): Os libros infantís galegos. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia.

Figueroa, Antón (1992): “Literatura nacional e sistema literario”, A Trabe de Ouro 11, 339-407.

Fuentes, Moncha (1992): “Ensino medio, adeus”, Faro de Vigo 14/II/1992.

García Teijeiro, Antonio (2018): “Á sombra da emoción da palabra literaria de María Victoria Moreno”, en Roig 2018b: 173-186.

Gomes, José António e Blanca-Ana Roig Rechou (2007): Grandes autores para pequenos leitores. Literatura para a infância e a juventude: elementos para a construção de um cânone. Porto: Deriva Editores.

Heinze, Úrsula (1991): Mulleres. Vigo: Edicións Xerais de Galicia.

Mejuto, Eva (2018): “A medida dos sentimentos”, en Roig 2018b: 209-212.

Mociño, Isabel (2017): “O traballo das mulleres na LIX: o rural e o mar en tres obras pioneiras”, Boletín Galego de Literatura 50, 35-67.

Mociño, Isabel (2018): “Educación inclusiva e Literatura Infantil e Xuvenil: motivación, representación e adaptación ante a discapacidade”, en Mar Fernández (coord.), De letras e de imaxes nas aulas de primaria. A Coruña/Santiago de Compostela: Hércules de Ediciones/ ICE/ Universidade de Santiago de Compostela, 111-126.

Moreno, María Victoria (1973a): Mar adiante. Historias de nenos pra nenos. Sada: Ediciós do Castro.

Moreno, María Victoria (ed.)(1973b): Os novísimos da poesía galega / Los novísimos de la poesía gallega. Arealonga 3. Madrid: Akal.

Moreno, María Victoria (1991): As linguas de España. Andel 9. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia.

Moreno, María Victoria (1992): “MVM: una profesora feliz de serlo”, CLIJ: cuadernos de literatura infantil y juvenil 41, 48-50.

Moreno, María Victoria (1994): “¿Escritora alófona eu?” en Alonso/Salgado 1994: 107-111.

Moreno, María Victoria (2000): “O mestre das palabras”, La Voz de Galicia, 22/II/2000, 2-3.

Moreno, María Victoria (2004): Diario da luz e a sombra. Vigo: Edicións Xerais de Galicia.

Moreno, María Victoria (2009): Onde o aire non era brisa. Vigo: Galaxia.

Moreno, María Victoria (2017): O amor e as palabras. Santiago de Compostela: Urco Editora.

Moreno, María Victoria (2018): “Nosoutras”, en Roig 2018a: 63-67.

Neira Cruz, Xosé Antonio (1999): “María Victoria Moreno Márquez: «Estou a escribir contrarreloxo» [Entrevista]”, Fadamorgana 3, 12-16.

Nogueira, María Xesús (2018): “A antoloxía Os novísimos da poesía galega, de María Victoria Moreno no relato historiográfico da poesía galega contemporánea”, en Roig 2018a: 181-199.

Noia Campos, Camiño (1995): “Historia da traducción en Galicia no marco da cultura europea”, Viceversa. Revista galega de traducción 1, 13-62.

Otero, David (2018): “María Victoria Moreno amor amo (de) país”, en Roig 2018b: 247-262.

Pena Presas, Montse (2012): “As imaxes femininas na narrativa infantil e xuvenil galega: dos roles tradicionais á novela feminista”, Madrygal 15, 107-117.

Pena Presas, Montse (2013): “Feminismo e xénero na literatura infantil e xuvenil galega: unha análise a partir dos personaxes de mulleres”, Sarmiento 17, 55-66.

Pena Presas, Montse (2018): A voz insurrecta. María Victoria Moreno entre a literatura e a vida. Vigo: Galaxia.

Queixas Zas, Mercedes e Cesáreo Sánchez Iglesias (2018): Renacer á descuberta das palabras. María Victoria Moreno. “De nós”: monografías con perspectiva galega 2. Santiago de Compostela: Sermos Galiza.

Ríos, Eli (2016): Mulleres bravas da Nosa Historia: María Victoria Moreno. Santiago de Compostela: Urco Editora.

Roig Rechou, Blanca-Ana (1995): “Helena Villar Janeiro: unha mestra na Literatura Infantil e Xuvenil galega”, Adaxe 11, 139-152.

Roig Rechou, Blanca-Ana (coord. e dir.) (1996-2017): Informes de literatura. Santiago de Compostela: Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades.

Roig Rechou, Blanca-Ana (1996): A literatura galega infantil: Perspectiva diacrónica, descrición e análise da actualidade. Santiago de Compostela: Universidade. Tese de doutoramento.

Roig Rechou, Blanca-Ana (1997): “Dúas mestras na literatura infantil e xuvenil galega: Pura e Dora Vázquez Iglesias”, Adaxe 13, 211-221.

Roig Rechou, Blanca-Ana (2002): “A Literatura Infantil e Xuvenil en Galicia”, en Anxo Tarrío Varela (coord.), A literatura desde 1936 ata hoxe: narrativa e traducción. Galicia XXXIV. A Coruña: Hércules Ediciones, 382-501.

Roig Rechou, Blanca-Ana (2005): “Literatura infantil e xuvenil en Galicia: dos inicios á consolidación”, Boletín Galego de Literatura 32, 141-167.

Roig Rechou, Blanca-Ana (2006): “Ramón Piñeiro e a literatura infantil”, en Charo Ferreiro e Inmaculada Pena (coords.), Encontro Ramón Piñeiro: actas do Encontro. Santiago de Compostela, 19 de outubro de 2005. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, 29-39.

Roig Rechou, Blanca-Ana (2008): La Literatura Infantil y Juvenil Gallega en el siglo XXI. Seis llaves para entenderla mejor/ A Literatura Infantil e Xuvenil Galega no século XXI. Seis chaves para entendela mellor. Madrid: Asociación Española de Amigos del Libro Infantil y Juvenil; Santiago de Compostela: Xunta de Galicia.

Roig Rechou, Blanca-Ana (2015) (coord.): Historia da literatura infantil e xuvenil galega. Vigo: Edicións Xerais de Galicia.

Roig Rechou, Blanca-Ana (2018a) (coord.): Nun lugar de Galicia. María Victoria Moreno. Santiago de Compostela: Universidade.

Roig Rechou, Blanca-Ana (2018b) (coord.): María Victoria Moreno. Homenaxe. Palabra fértil no tempo. Cadernos Ramón Piñeiro XXXVIII. Santiago de Compostela: Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades.

Roig Rechou, Blanca-Ana e Marta Neira Rodríguez (2010): “El papel de la mujer en la literatura infantil y juvenil gallega hasta el año 2006”, en Celia Vázquez (ed.), Diálogos intertextuales 3: en busca de la voz femenina. Frankfurt: Peter Lang, 329-348.

Shavit, Zohar (2003): Poética da Literatura para Crianças. Universitaria. Lisboa: Caminho.

Soto, Isabel (1999): “Á beleza polo lirismo e a tenrura. Achegamento á obra de María Victoria Moreno”, Fadamorgana 3, 17-20.

Soto, Isabel (2000): “Dos extremeños en la literatura gallega: Mª Victoria Moreno y Xosé Antonio Perozo”, en Eloy Martos et al. (eds.), Actas del II Congreso de Literatura Infantil y Juvenil. Historia crítica de Literatura Infantil e Ilustración Ibéricas. Mérida: Editora Regional de Extremadura, 257-261.

Soto, Isabel (2018): “Apuntamentos sobre a obra infantil e xuvenil e María Victoria Moreno. Guedellas de seda e liño: a estratexia do contraste”, en Roig 2018a: 241-260.

Soto, Isabel e Xavier Senín (2018): María Victoria Moreno. Sementadora de futuro. Vigo: Edicións Xerais de Galicia.

Varela, María (2001): “A alma de Galicia non ten outro camiño para florecer que o galego”, Diario de Pontevedra 2/IX/2001, 2-3.

Vilavedra, Dolores (1999): Historia da literatura galega. Vigo: Galaxia.

Vidal, Carme (2018): “Crónicas de Combate. Autobiografía de MVM”, en Mercedes Queixas Zas e Cesáreo Sánchez Iglesias, Renacer á descuberta das palabras. María Victoria Moreno. “De nós”: monografías con perspectiva galega 2. Santiago de Compostela: Sermos Galiza, 69-78.