A competencia comunicativa oral en galego e castelán ao final do ensino obrigatorio
Publicado
Cómo citar
Número
Sección
Licenza
DOI:
https://doi.org/10.32766/brag.382.814Palabras clave:
educación secundaria, expresión oral, bilingüismo, galego, castelán, avaliación, política lingüística educativaResumo
Os resultados analizados neste estudo forman parte dun proxecto desenvolvido durante o curso 2018-2019 que tivo como obxectivo avaliar a competencia bilingüe (i.e. galego, castelán) do alumnado centennial ao finalizar a Educación Secundaria Obrigatoria. Quíxose así atender ao disposto no Decreto 79/2010 a propósito dos obxectivos lingüísticos do sistema educativo. O proxecto foi unha reedición dun traballo do 2009 co Decreto 124/2007 en vigor.
As conclusións do traballo determinan a existencia de diferenzas nas competencias orais en lingua galega segundo o hábitat e a titularidade dos centros ou o grupo lingüístico e o xénero das e dos falantes. A lingua familiar revélase como o contexto de maior importancia para o desenvolvemento da competencia oral do alumnado. En conxunto, existen indicios que permiten pensar que
o modelo lingüístico vixente no sistema educativo non cumpre o obxectivo de garantir as competencias parellas en ambas as linguas e mesmo consolida os desequilibrios existentes fóra da escola.
Descargas
Citas
REFERENCIAS LEGAIS
Lei 3/1983, do 15 de xuño, de normalización lingüística. Diario Oficial de Galicia 14 de xullo de 1983, 84.
Decreto 247/1995, do 14 de setembro, polo que se desenvolve a Lei 3/1983, de normalización lingüística para a súa aplicación á docencia en lingua galega naquelas ensinanzas de réxime xeral impartidas nos diferentes niveis non universitarios. Diario Oficial de Galicia 15 de setembro de 1995, 178.
Decreto 124/2007 do 28 de xuño, polo que se regula o uso e a promoción do galego no sistema educativo. Diario Oficial de Galicia 9 de xullo de 2007, 132.
Decreto 79/2010, do 20 maio para o plurilingüismo no ensino non universitario de Galicia. Diario Oficial de Galicia do 25 de maio de 2010, 97.
BIBLIOGRAFÍA XERAL
Álvarez Blanco, Rosario, coord. (2017). Prácticas e actitudes lingüísticas da mocidade en Galicia. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega.
Díaz Guedella, Nuria (2017). A influencia do ensino no proceso de adquisición lingüística. Cumieira. 2, 85-104.
Esteban Radío, Santiago. (1997). O vocabulario galego-castelán no ensino en Galicia. Unha aproximación sociolingüística. Ourense: Galiza Editora.
Fraga, Isabel, Igoa, José Manuel e Acuña, Juan Carlos (2004). Producción de palabras con cambio de código en sujetos bilingües. En: José Fernández Rey, Isabel Fraga Carou, Jaime Mauro Redondo Lago, Miguel Ángel Alcaraz García e José L. Pardo-Vázquez, coords. Procesos psicológicos básicos II. Madrid: Pirámide, vol. I, 269-284.
Hair, Joseph F., Anderson, Rolph E., Tatham, Ronald L. e Black, William C. (2020). Multivariate Data Analysis. 8ª ed. Cengage: Cheriton House, North Way.
Iglesias Álvarez, Ana (2018). A adquisición da competencia bilingüe no alumnado de educación infantil en Galicia. En: Marta Díaz, Gael Vaamonde, Ana Varela, Mª Carmen Cabeza, José M. García-Miguel e Fernando Ramallo, eds. Actas do XIII Congreso Internacional de Lingüística Xeral. Vigo: Universidade de Vigo, 459-466.
IGE = Instituto Galego de Estatística. (2004). Enquisa de condicións de vida das familias. Coñecemento e uso de galego. Ano 2003. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia.
IGE = Instituto Galego de Estatística (2009). Enquisa de condicións de vida das familias. Coñecemento e uso do galego. Ano 2008. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia.
IGE = Instituto Galego de Estatística (2014). Enquisa de condicións de vida das familias. Coñecemento e uso do galego. Ano 2013. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia.
IGE = Instituto Galego de Estatística (2019). Enquisa de condicións de vida das familias. Coñecemento e uso do galego. Ano 2018. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia.
Landis, J. Richard e Koch, Gary G. (1977). The Measurement of Observer Agreement for Categorical Data. Biometrics. 33 (1), 159-174.
López Meirama, Belén (2008). Léxico disponible en el español de Galicia. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela.
López Meirama, Belén, ed. (2011). Estudios sobre disponibilidad léxica en el español de Galicia. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela.
Loredo, Xaquín (2017). La transmissió lingüística intergeneracional: el reflex de la vitalitat d’un idioma. Llengua, Societat i Conmunicació. 15, 54-61.
Loredo, Xaquín e Monteagudo, Henrique (2017). La transmisión intergeneracional del gallego. Comparación con el catalán. Treballs de Sociolingüística Catalana. 27, 99-116.
Loredo, Xaquín e Silva Valdivia, Bieito (2014). Variables asociadas á competencia gramatical e léxica en galego e castelán do alumnado de Galicia ao final do ensino obrigatorio. Revista de Investigación en Educación. 12(2), 191-208.
Loredo, Xaquín e Silva Valdivia, Bieito, coord. (2020). Avaliación da competencia bilingüe nos idiomas galego e castelán do alumnado de 4ª da ESO. A Coruña: Real Academia Galega.
Loredo, Xaquín, Fernández Salgado, Antonio e Suárez Fernández, Isabel(2005). Análise da expresión escrita en galego e castelán ao final do ensino obrigatorio: resultados dun estudo realizado na comarca de Santiago de Compostela. Cadernos de Lingua. 27, 109-127.
Lorenzo Súarez, Anxo M. (2002). Modelo de política y planificación lingüística desarrollado en Galicia para la revitalización social de la lengua gallega. En: Actas del Congreso mundial sobre políticas lingüísticas [web]. Barcelona: Linguapax Internacional.
Lorenzo, Anxo M. (2005). Planificación lingüística de baixa intensidade: o caso do galego. Cadernos de Lingua. 27, 37-59.
Monteagudo, Henrique, Loredo, Xaquín, Gómez Martínez, Lidia e Vázquez-Grandío, Gabino S. (2021). Mapa sociolingüístico escolar de Ames. A Coruña: Real Academia Galega.
Monteagudo, Henrique, Loredo, Xaquín, Nandi, Anik, e Salgado, Xurxo (2019). A importancia dos contextos urbanos e periurbanos en Galicia na transmisión lingüística interxeracional da lingua galega. En: M. Barrieras e C. Ferrerós (Eds.), Transmissions. Estudis sobre la tramissió lingüística. Vic: Eumo Editorial, 7-11.
Monteagudo, Henrique, Loredo, Xaquín, e Vázquez, Martín (2018). Lingua e sociedade en Galicia. Resumo de resultados 1992-2016. Real Academia Galega.
Noia Campos, M.ª Camiño (1980). Descrición e medida do bilingüismo en dous grupos escolares da zona de Vigo. Tese de doutoramento. Universidade de Santiago de Compostela.
Outón, Paula e Súarez, Andrés (2011). Las dificultades de exactitud y velocidad lectoras en escolares de segundo de Educación Primaria. Revista de Investigación en Educación. 9, 153-161.
Seminario de Sociolingüística da RAG (1994). Lingua inicial e competencia lingüística en Galicia: compendio do volume I do mapa sociolingüístico de Galicia. A Coruña: Real Academia Galega.
Seminario de Sociolingüística da Real Academia Galega (2007). Mapa Sociolingüístico de Galicia 2004: Lingua inicial e competencia lingüística en Galicia. A Coruña: Real Academia Galega.
Seminario de Sociolingüística da RAG (2011). Mapa sociolingüístico de Galicia 2004. Volume III. Actitudes lingüísticas en Galicia. A Coruña: Real Academia Galega.
Silva, Bieito (2006). Castelanismos morfolóxicos no galego. Avaliación da competencia do alumnado. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela, ICE.
Silva, Bieito (2010). As linguas no sistema escolar de Galicia. En: Bieito Silva, Xesús Rodríguez e Isabel Vaquero, coords. Educación e linguas en Galicia. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela, 39-62.
Silva, Bieito, ed. (2010). Avaliación da competencia do alumando de 4º da ESO nos idiomas galegos e castelán. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela.
Silva, Bieito, Buela, Pilar, Loredo, Xaquín e Morán, Carmen (2008). Situación do ensino da lingua e da literatura galega na Educación Secundaria Obrigatoria. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega.
Teijido, María Carmen, Alameda, José Ramón e Fraga, Isabel (2002). Traducciones cognaticias y reconocimiento visual de palabras en bilingües gallego y castellano. Cognitiva. 14 (2), 151-182.
Vilà Baños, Ruth, Torrado-Fonseca, Mercedes e Reguant Álvarez, Mercedes (2019). Anàlisi de regressió lineal múltiple amb SPSS: un exemple pràctic. REIRE Revista d’Innovació I Recerca En Educació. 12(2), 1-10.
