Who was Xesús Dopico, the first President of the Galician Culture Board in Mexico?

Published

2023-04-25

How to Cite

Diz, S. (2023) “Who was Xesús Dopico, the first President of the Galician Culture Board in Mexico?”, Boletín da Real Academia Galega. A Coruña, (383), pp. 157–182. doi: 10.32766/brag.383.824.

Issue

Section

Estudos sobre a figura homenaxeada no Día das Letras Galegas

Authors

  • Samuel Diz

DOI:

https://doi.org/10.32766/brag.383.824

Keywords:

Xesús Dopico, music, Galicia, Mexico, Spanish Civil War, Republican Exile

Abstract

The first president of the Galician Culture Board in Mexico was the violinist Xesús Dopico Ferreiro, who arrived in Veracruz in July 1939 with Florencio Delgado Gurriarán on board the Ipanema. The discovery of his abandoned tomb in the Spanish Pantheon in Mexico City prompted an unpublished investigation that reconstructed his musical career, active role in the defence of the Republic during the Civil War and relationship with the exiled Galician community in Mexico, especially through his contribution to the magazine Saudade and promotion of activities at the Galician Cultural Board.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Alonso Montero, Xesús (2007). Caracterización e significado de Presencia de Galicia en México (1954). En: Presencia de Galicia en México. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, xxii-xxix. Edición facsimilar.

Alonso Montero, Xesús (2022). Un achegamento á singular biografía lingüística de Florencio Delgado Gurriarán. En: Dolores Vilavedra, ed. Florencio Delgado Gurriarán. O soño dunha Galicia infinda. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela, 29-41.

Bosch, Carlos (1926). El violinista Jesús Dopico. El Imparcial. 27/V/1926, 5.

Carredano, Consuelo (2010). Acordes electivos: la música en México y el exilio español. En: Aurelio Tello, coord. La música en México. Panorama del siglo xx. Ciudad de México: Fondo de Cultura Económica, 556-568.

Carretero, Anselmo (1941). Carta a Lois Tobío. México D.F., 13 de febreiro. Fondo Lois Tobío. Acceso dixital. Consello da Cultura Galega.

Carretero, Anselmo (1942). Carta a Lois Tobío. México D.F., 1 de xaneiro. Fondo Lois Tobío. Acceso dixital. Consello da Cultura Galega.

Delgado Gurriarán, Florencio (1976). Literatura e cultura galega en México no xix e no xx. En: Dolores Vilavedra, ed. Florencio Delgado Gurriarán. O soño dunha Galicia infinda. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela, 18-27.

Dopico, Xesús (1937). Solicitude de traslado [carta manuscrita autógrafa]. Valencia, 10 de xaneiro. Centro Documental da Memoria Histórica.

Dopico, Xesús (1939). Solicitude de refuxio en México [carta mecanografada asinada]. París, 23 de febrero. Arquivo Histórico Genaro Estrada. Acceso dixital Memórica México.

Dopico, Xesús (1940). Presentación del violinista español Dopico en el Palacio de Bellas Artes [programa de man]. México, 6 de febreiro. CENIDIM/INBAL: Biblioteca de las Artes, CENART.

Dopico, Xesús (1943). En col da música popular galega. Saudade. Verba galega nas Américas. 3, 13-15.

Dopico, Xesús (1944). O Capricho Hespañol e Galiza. Saudade. Verba galega nas Américas. 5, 11-13.

Dopico, Xesús (1952). El Mirlo. Saudade. Verba galega nas Américas. 6, 39.

Dopico, Xesús (1953). Como eu a vexo. Saudade. Verba galega nas Américas. 7, 25.

Dopico, Xesús (1954). Concepción Arenal. En: Presencia de Galicia en México. Cidade de México: Padroado da Cultura Galega, 58-65.

Dopico, Xesús (1962). Sinfonía galega [orixinal mecanografado con correccións manuscritas en bolígrafo]. México. Fondo Luís Soto: Arquivo Histórico Provincial de Ourense.

Dopico, Xesús (1967). Un gallego genial: Manolo Quiroga. En: Alexandre Finisterre, dir. e ed. Compostela. Revista de Galicia. Cidade de México: Gráficas Menhir, 378-388.

Fernández Díaz, Victoria (2018). El exilio a México de los marinos de la armada de la II República española. Saitabi. Revista de la Facultat de Geografia i Història. 68, 117-137.

Gabrielli, Humberto (1926). La Filarmónica, el concierto de mañana. El Correo Gallego. 2/XI/1926, 2.

Gurriarán, Ricardo (2022). Florencio Delgado Gurriarán. Vida e obra dun poeta valdeorrés, republicano e galeguista. Vigo: Galaxia.

Lavilla, Ignacio (1965). Dopico, el violinista de la mesura. Impacto. 823, 58.

Maestro, Manuel (2008). Rimsky es a Simbad lo que Kórsakov al marino. Revista General de la Marina. 255, 621-634.

Martul Tobío, Luís (2001). O Instituto Hispano-Mexicano “Ruiz de Alarcón”: unha experiencia docente no exilio. En: Actas do Congreso Internacional “O exilio galego”. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, 1552-1560.

Parés, Nuria (1959). Pau Casals, un símbolo romántico. Diorama de la cultura. Suplemento cultural de Excélsior. 25/I/1959, 3.

Portela Yánez, Charo e Díaz Pardo, Isaac (1997). Epistolario de Valentín Paz-Andrade. Sada: Ediciós do Castro.

Rodríguez, Elixio (1994). Matádeo mañá. Memorias dun aviador galeguista republicano entre a guerra e o exilio. Vigo: Edicións Xerais de Galicia.

Rodríguez, Elixio (2007). As voces do exilio. En: Actas do Congreso Internacional “O exilio galego”. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, 1975-2012.

Rodríguez Galdo, M.ª Xosé (2004). Galegos en México. Pasado e presente. Lugo: Xunta de Galicia.

Soto, Luís (1983). Castelao, a U.P.G. e outras memorias. Vigo: Edicións Xerais de Galicia.

Tapia Colman, Simón (1992). Música y músicos en México. Primeira reimpresión. México D.F.: Panorama Editorial.

Vilanova Rodríguez, Alberto (1974). Jesús Dopico Barreiro. En: Silverio Cañada, ed. Gran Enciclopedia Gallega. Tomo IX. Santiago de Compostela. 180-181.