A proposta ortográfica de Saco Arce no contexto do Rexurdimento

Xosé A. Fernández Salgado

doi:10.32766/brag.379.739

Autores/as

Xosé A. Fernández Salgado

DOI:

https://doi.org/10.32766/brag.379.739

Palabras clave:

Ortografía, Rexurdimento, Juan Antonio Saco Arce, Historiografía lingüística, Lingua galega

Resumo

Este artigo analiza a ortografía proposta por Saco Arce na súa Gramática galega (1868), un texto que se vén considerando o primeiro logro científico da nosa tradición lingüística. Despois de describir brevemente a escrita do galego no século XIX, examínase a proposta de Saco en aspectos coma a representación da abertura das vogais medias <o, e>, o grafema para o fonema fricativo prepalatal xordo, a grafía da nasal velar en unha ou a ortografía dos encontros vocálicos na cadea fónica. O noso obxectivo é ver en que medida a proposta gráfica de Saco coincide coa empregada nos textos literarios galegos anteriores á súa gramática e, así mesmo, a influencia que puido ter nos textos posteriores.

Descargas

Os datos de descargas aínda non están dispoñibles.

Citas

Alonso Montero, Xesús (1970): Constitución del gallego en lengua literaria. Datos de una problemática cultural y sociológica en el siglo XIX. Lugo: Ediciones Celta.

Cuveiro Piñol, Juan (1868): El habla gallega. Observaciones y datos sobre sus vicisitudes. Pontevedra: Imp. de José A. Antúnez y Cª.

Dobarro Paz, Xosé María (1996): “Algunhas notas sobre o papel de Antonio de la Iglesia na conformación da lingua e da literatura galegas do século XIX”, en Manuel Casado Velarde [et al.] (eds.), Scripta philologica in memoriam Manuel Taboada Cid. A Coruña: Universidade, 813-835.

Fandiño, Antonio Benito (1849): A casamenteira. Orense: Oficina de D. Juan María Pazos.

Fernández Salgado, Xosé Antonio (2002): Marcial Valladares (1821-1903). Lingua, Literatura e Folclore. Santiago de Compostela: Universidade. Tese de doutoramento.

Fernández Salgado, Xosé Antonio (2004): “A obra gramatical de Marcial Valladares”, Cadernos de lingua 26, 47-98.

Fernández Salgado, Xosé Antonio (2012): “Teoría e praxe da proposta ortográfica de Marcial Valladares: os acentos como marca de abertura vocálica”, en Bieito Arias Freixedo, Xosé María Goméz Clemente e Gabriel Pérez Durán (eds.), Sementar para os que veñan: homenaxe a Camiño Noia. Vigo: Universidade, 359-381.

Ferreiro, Manuel (1991): “A lingua pondaliana e a formación do estándar literario galego”, Cadernos de lingua 4, 49-70.

González Seoane, Ernesto X. (1992): A ortografía e a gramática do galego nos estudios gramaticais do século XIX e primeiros anos do XX. Santiago de Compostela: Universidade. Tese de doutoramento.

Hermida, Carme (1987): “A polémica ortográfica a finais do século XIX (1888). A grafía do [š]”, Grial 97, 299-316.

Hermida, Carme (1992a): Os precursores da normalización. Defensa e reivindicación da lingua galega no Rexurdimento (1840-1891). Vigo: Edicións Xerais de Galicia.

Hermida, Carme (1992b): A reivindicación da lingua galega no rexurdimento (1840-1891). Escolma de textos. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega.

Lama, M.ª Xesús (1995): “Introducción”, en Rosalía de Castro, Cantares gallegos. Vigo: Galaxia, 9-129.

Lorenzo, Ramón (1986): “A lingua literaria na época de Rosalía”, en Actas do Congreso Internacional de Estudios sobre Rosalía de Castro e o seu tempo. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega / Universidade, t. III, 7-41.

Mariño Paz, Ramón (2003): O idioma galego no limiar da súa renacenza. Estudo lingüístico de textos pregaleguistas. Revista Galega de Filoloxía. Monografía 2. A Coruña: Área de Filoloxías Galega e Portuguesa.

Mosterín, Jesús (1993): Teoría de la escritura. Barcelona: Icaria.

Saco Arce, Juan Antonio (1868): Gramática gallega. Lugo: Imprenta de Soto Freire.

Sánchez Rei, Xosé Manuel (2006): A lingua galega no cancioneiro de Pérez Ballesteros. Ames: Laiovento.

Soto Freire, Manuel (1869): “Gramática Gallega por D. Juan A. Saco Arce. Prospecto”, Boletín Oficial Eclesiástico del Arzobispado de Santiago 260, 326-327.