María Victoria Moreno: compromiso e conciencia cívica dunha muller adiantada ao seu tempo
Descargas
Publicado
Cómo citar
Número
Sección
Licenza
DOI:
https://doi.org/10.32766/brag.379.728Palabras clave:
María Victoria Moreno, compromiso, creadora, mediadoraResumo
Este artigo achégase á traxectoria vital e creativa de María Victoria Moreno como cidadá comprometida e coherente. O seu labor multifacético a prol da cultura galega demostra que estamos ante unha activa axente cultural, en ocasións adiantada ao seu tempo. A través das súas obras e da súa acción social revélanse camiños ata entón inexplorados, nos que demostrou ser plenamente consciente da relevancia do seu traballo e das necesidades que observaba ao seu redor. Detémonos aquí en catro dos seus principais compromisos: como docente, como produtora e mediadora na literatura para a infancia e xuventude, como muller e en favor das mulleres e como cidadá culta, sensible, xenerosa e afouta.
Descargas
Citas
Agrelo, Eulalia (2000): “La labor de la Asociación Cultural O Facho dentro del panorama de la literatura infantil y juvenil gallega”, en Eloy Martos Núñez (ed.), Actas del II Congreso de Literatura Infantil y Juvenil: historia crítica de la Literatura infantil e ilustración ibéricas. Mérida: Editora Regional de Extremadura, 353-355.
Agrelo, Eulalia (2012): “El compromiso de maestros y maestras en la constitución del sistema literario infantil y juvenil gallego”, en Rui Ramos e Ana Fernández Mosquera (eds.), Literatura infantil y juvenil y diversidad cultural/Literatura para a infância e juventude e diversidade cultural. [Vigo]: Asociación Nacional de Investigación de Literatura (ANILIJ); [Portugal]: Universidade do Minho, Centro de Investigação em Estudos da Criança, 15-38.
Agrelo, Eulalia (2015): Da institución escolar ao centro do canon: Agustín Fernández Paz. Santiago de Compostela: Universidade. Tese de doutoramento.
Aleixandre, Marilar (2018): “A paixón por ensinar: mestras e metáforas do leite en María Victoria Moreno”, en Roig 2018b: 97-108.
Alonso Montero, Xesús (2008): “A miña relación con Xesús Rábade Paredes nos inicios da súa carreira literaria”, en Labras do oficio. Xesús Rábade Paredes ante 33 miradas. Lugo: Fundación Manuel María. Asociación Xermolos.
Alonso Montero, Xesús (2017): “Unhas cantas observacións sobre a Antoloxía da nova poesía galega preparada e publicada por María Victoria Moreno no ano 1973”, Madrygal 20, 231-234.
Alonso Montero, Xesús (2018a): María Victoria Moreno. A proeza da súa vida e da súa literatura. A Coruña: La Voz de Galicia.
Alonso Montero, Xesús (2018b): “A singularidade de María Victoria Moreno: o seu compromiso cultural coa Galicia antifranquista (1965-1973)”, en Roig 2018b: 33-38.
Alonso Montero, Xesús (2018c): “Estudo introdutorio”, en María Victoria Moreno, É a lúa que baila... María Victoria Moreno e a lírica dos Seis poemas galegos de Federico García Lorca. Vigo: Galaxia; Santiago de Compostela: Consorcio, 9-43.
Alonso Montero, Xesús e Xosé Manuel Salgado (ed.) (1994): Poetas alófonos en lingua galega: actas do I congreso: Santiago de Compostela, abril de 1993. Vigo: Galaxia.
Blanco, Carmen (1991): Literatura galega da muller. Vigo: Edicións Xerais de Galicia.
Bourdieu, Pierre (1977): “La production de la croyance (contribution à une économie des biens symboliques)”, Actes de la recherches en sciences sociales 13, 3-43.
Bouzas Gorgal, Belén (2018): “Contribución a unha bibliografía de e sobre María Victoria Moreno”, en Roig 2018b: 291-336.
Casalderrey, Fina e Marilar Aleixandre (2018): María Victoria Moreno: a muller que durmía pouco e soñaba moito. Vigo: Edicións Xerais de Galicia.
Dobarro Paz, Xosé Mª (1985): “A literatura infantil”, en Francisco Rodríguez et al., A nosa literatura: unha interpretación para hoxe (II). A Coruña: Edicións Xistral, 77-91.
Ďurišin, Dionýz (1995): “Le comunità interletterarie: una categoria fondamentale del processo interletterariro”, en Armando Gnisci e Franca Sinopoli (coords.), Comparare i comparatismi. Roma: Lithos Editrice, 67-81.
Even-Zohar, Itamar (1990): “The ‘Literary System’”, en “Polysystem Studies”, Poetics Today 11 (1), 27-44.
Even-Zohar, Itamar (1993): “A función da literatura na creación das nacións de Europa”, Grial 120, 441-458.
Even-Zohar, Itamar (2008): “La fabricación del repertorio cultural y el papel de la transferencia”, en Amelia Sanz Cabrerizo (ed.), Interculturas. Transliteratura. Madrid: Arco Libros, 217-226.
Fajardo, Montse (2018): O escalón de Ulises: a Pontevedra dos afectos de María Victoria Moreno, a mestra que escribía libros. Pontevedra: Concello.
Fernández Paz, Agustín (1989): 28 libros da literatura infantil e xuvenil galega. Andel 5. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia.
Fernández Paz, Agustín (1990): Os libros infantís galegos. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia.
Figueroa, Antón (1992): “Literatura nacional e sistema literario”, A Trabe de Ouro 11, 339-407.
Fuentes, Moncha (1992): “Ensino medio, adeus”, Faro de Vigo 14/II/1992.
García Teijeiro, Antonio (2018): “Á sombra da emoción da palabra literaria de María Victoria Moreno”, en Roig 2018b: 173-186.
Gomes, José António e Blanca-Ana Roig Rechou (2007): Grandes autores para pequenos leitores. Literatura para a infância e a juventude: elementos para a construção de um cânone. Porto: Deriva Editores.
Heinze, Úrsula (1991): Mulleres. Vigo: Edicións Xerais de Galicia.
Mejuto, Eva (2018): “A medida dos sentimentos”, en Roig 2018b: 209-212.
Mociño, Isabel (2017): “O traballo das mulleres na LIX: o rural e o mar en tres obras pioneiras”, Boletín Galego de Literatura 50, 35-67.
Mociño, Isabel (2018): “Educación inclusiva e Literatura Infantil e Xuvenil: motivación, representación e adaptación ante a discapacidade”, en Mar Fernández (coord.), De letras e de imaxes nas aulas de primaria. A Coruña/Santiago de Compostela: Hércules de Ediciones/ ICE/ Universidade de Santiago de Compostela, 111-126.
Moreno, María Victoria (1973a): Mar adiante. Historias de nenos pra nenos. Sada: Ediciós do Castro.
Moreno, María Victoria (ed.)(1973b): Os novísimos da poesía galega / Los novísimos de la poesía gallega. Arealonga 3. Madrid: Akal.
Moreno, María Victoria (1991): As linguas de España. Andel 9. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia.
Moreno, María Victoria (1992): “MVM: una profesora feliz de serlo”, CLIJ: cuadernos de literatura infantil y juvenil 41, 48-50.
Moreno, María Victoria (1994): “¿Escritora alófona eu?” en Alonso/Salgado 1994: 107-111.
Moreno, María Victoria (2000): “O mestre das palabras”, La Voz de Galicia, 22/II/2000, 2-3.
Moreno, María Victoria (2004): Diario da luz e a sombra. Vigo: Edicións Xerais de Galicia.
Moreno, María Victoria (2009): Onde o aire non era brisa. Vigo: Galaxia.
Moreno, María Victoria (2017): O amor e as palabras. Santiago de Compostela: Urco Editora.
Moreno, María Victoria (2018): “Nosoutras”, en Roig 2018a: 63-67.
Neira Cruz, Xosé Antonio (1999): “María Victoria Moreno Márquez: «Estou a escribir contrarreloxo» [Entrevista]”, Fadamorgana 3, 12-16.
Nogueira, María Xesús (2018): “A antoloxía Os novísimos da poesía galega, de María Victoria Moreno no relato historiográfico da poesía galega contemporánea”, en Roig 2018a: 181-199.
Noia Campos, Camiño (1995): “Historia da traducción en Galicia no marco da cultura europea”, Viceversa. Revista galega de traducción 1, 13-62.
Otero, David (2018): “María Victoria Moreno amor amo (de) país”, en Roig 2018b: 247-262.
Pena Presas, Montse (2012): “As imaxes femininas na narrativa infantil e xuvenil galega: dos roles tradicionais á novela feminista”, Madrygal 15, 107-117.
Pena Presas, Montse (2013): “Feminismo e xénero na literatura infantil e xuvenil galega: unha análise a partir dos personaxes de mulleres”, Sarmiento 17, 55-66.
Pena Presas, Montse (2018): A voz insurrecta. María Victoria Moreno entre a literatura e a vida. Vigo: Galaxia.
Queixas Zas, Mercedes e Cesáreo Sánchez Iglesias (2018): Renacer á descuberta das palabras. María Victoria Moreno. “De nós”: monografías con perspectiva galega 2. Santiago de Compostela: Sermos Galiza.
Ríos, Eli (2016): Mulleres bravas da Nosa Historia: María Victoria Moreno. Santiago de Compostela: Urco Editora.
Roig Rechou, Blanca-Ana (1995): “Helena Villar Janeiro: unha mestra na Literatura Infantil e Xuvenil galega”, Adaxe 11, 139-152.
Roig Rechou, Blanca-Ana (coord. e dir.) (1996-2017): Informes de literatura. Santiago de Compostela: Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades.
Roig Rechou, Blanca-Ana (1996): A literatura galega infantil: Perspectiva diacrónica, descrición e análise da actualidade. Santiago de Compostela: Universidade. Tese de doutoramento.
Roig Rechou, Blanca-Ana (1997): “Dúas mestras na literatura infantil e xuvenil galega: Pura e Dora Vázquez Iglesias”, Adaxe 13, 211-221.
Roig Rechou, Blanca-Ana (2002): “A Literatura Infantil e Xuvenil en Galicia”, en Anxo Tarrío Varela (coord.), A literatura desde 1936 ata hoxe: narrativa e traducción. Galicia XXXIV. A Coruña: Hércules Ediciones, 382-501.
Roig Rechou, Blanca-Ana (2005): “Literatura infantil e xuvenil en Galicia: dos inicios á consolidación”, Boletín Galego de Literatura 32, 141-167.
Roig Rechou, Blanca-Ana (2006): “Ramón Piñeiro e a literatura infantil”, en Charo Ferreiro e Inmaculada Pena (coords.), Encontro Ramón Piñeiro: actas do Encontro. Santiago de Compostela, 19 de outubro de 2005. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, 29-39.
Roig Rechou, Blanca-Ana (2008): La Literatura Infantil y Juvenil Gallega en el siglo XXI. Seis llaves para entenderla mejor/ A Literatura Infantil e Xuvenil Galega no século XXI. Seis chaves para entendela mellor. Madrid: Asociación Española de Amigos del Libro Infantil y Juvenil; Santiago de Compostela: Xunta de Galicia.
Roig Rechou, Blanca-Ana (2015) (coord.): Historia da literatura infantil e xuvenil galega. Vigo: Edicións Xerais de Galicia.
Roig Rechou, Blanca-Ana (2018a) (coord.): Nun lugar de Galicia. María Victoria Moreno. Santiago de Compostela: Universidade.
Roig Rechou, Blanca-Ana (2018b) (coord.): María Victoria Moreno. Homenaxe. Palabra fértil no tempo. Cadernos Ramón Piñeiro XXXVIII. Santiago de Compostela: Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades.
Roig Rechou, Blanca-Ana e Marta Neira Rodríguez (2010): “El papel de la mujer en la literatura infantil y juvenil gallega hasta el año 2006”, en Celia Vázquez (ed.), Diálogos intertextuales 3: en busca de la voz femenina. Frankfurt: Peter Lang, 329-348.
Shavit, Zohar (2003): Poética da Literatura para Crianças. Universitaria. Lisboa: Caminho.
Soto, Isabel (1999): “Á beleza polo lirismo e a tenrura. Achegamento á obra de María Victoria Moreno”, Fadamorgana 3, 17-20.
Soto, Isabel (2000): “Dos extremeños en la literatura gallega: Mª Victoria Moreno y Xosé Antonio Perozo”, en Eloy Martos et al. (eds.), Actas del II Congreso de Literatura Infantil y Juvenil. Historia crítica de Literatura Infantil e Ilustración Ibéricas. Mérida: Editora Regional de Extremadura, 257-261.
Soto, Isabel (2018): “Apuntamentos sobre a obra infantil e xuvenil e María Victoria Moreno. Guedellas de seda e liño: a estratexia do contraste”, en Roig 2018a: 241-260.
Soto, Isabel e Xavier Senín (2018): María Victoria Moreno. Sementadora de futuro. Vigo: Edicións Xerais de Galicia.
Varela, María (2001): “A alma de Galicia non ten outro camiño para florecer que o galego”, Diario de Pontevedra 2/IX/2001, 2-3.
Vilavedra, Dolores (1999): Historia da literatura galega. Vigo: Galaxia.
Vidal, Carme (2018): “Crónicas de Combate. Autobiografía de MVM”, en Mercedes Queixas Zas e Cesáreo Sánchez Iglesias, Renacer á descuberta das palabras. María Victoria Moreno. “De nós”: monografías con perspectiva galega 2. Santiago de Compostela: Sermos Galiza, 69-78.
