Saco Arce como gramático. Significado e pegada da súa obra

Descargas

Publicado

18-12-2018

Cómo citar

Santamarina, A. (2018) “Saco Arce como gramático. Significado e pegada da súa obra”, Boletín da Real Academia Galega. A Coruña, (379), pp. 329–349. doi: 10.32766/brag.379.736.

Número

Sección

Homenaxe a Juan Antonio Saco Arce

Autores/as

  • Antón Santamarina

DOI:

https://doi.org/10.32766/brag.379.736

Palabras clave:

Saco Arce, Gramática gallega, historiografía lingüística galega

Resumo

A nosa contribución trata de enmarcar a aparición da Gramática de Saco no ambiente intelectual galego da época e dar razón dos motivos polos que (segundo o autor) é necesaria unha gramática. Examinamos a formación filolóxica do autor. Facemos unha breve análise do contido do traballo e rastrexamos os posibles modelos seguidos na redacción do seu texto. Facemos unha breve referencia ao modelo idiomático proposto, baseado principalmente na autoridade “del lenguaje hablado”. Damos conta dalgúns xuízos dos escritores contemporáneos e posteriores sobre o traballo de Saco e, finalmente, damos noticia do rastro desta gramática na tradición gramatical galega posterior, así como a consideración que mereceu aos poucos romanistas que se ocuparon dela.

Descargas

Os datos de descargas aínda non están dispoñibles.

Citas

Barbosa, Jerónimo Soares (1822): Grammatica Philosophica da Lingua Portugueza ou Principios da Grammatica Geral applicados á Nossa Linguagem. Lisboa: Na typographia da Academia das Sciencias.

Bello, Andrés (1847): Gramática de la lengua castellana: destinada al uso de los americanos. Santiago de Chile: Impr. del Progreso.

Capmany de Montpalau, Antoni de (1852): Observaciones críticas sobre la excelencia de la lengua castellana. Madrid: Imprenta y Estereotipia de M. Rivadeneyra.

Carballo Calero, Ricardo (1966): Gramática elemental del gallego común. Vigo: Galaxia. 4ª ed. Vigo: Galaxia, 1974.

Constâncio, Francisco Solano (1831): Grammatica analytica da Lingua Portugueza, offerecida á mocidade estudiosa de Portugal e do Brasil. Paris: J. P. Aillaud.

Cornu, Jules (1904-1906): “Die portugiesische Sprache”, en Gustav Gröber, Grundriss de romanischen Philologie. Strassbrug: Karl J. Trübner, 916-1037.

Cornu, Jules (1906): “Gramática de la lengua portuguesa. Apéndice”, Boletín da Real Academia Galega 1,7-9; 2, 28-30; 3, 52-54; 4, 75-77; 5, 99-101.

Couceiro Freijomil, Antonio (1926): “El idioma gallego”, en F. Carreras Candi (dir.), Geografía general del Reino de Galicia, vol. I, 163-327.

Couceiro Freijomil, Antonio (1929): Ortografía gallega: bases para su unificación. Orense: Imprenta y Papelería La Popular.

Couceiro Freijomil, Antonio (1935): El idioma gallego. Historia, gramática, literatura. Barcelona: Casa Editorial Alberto Martín.

Cuveiro Piñol, Juan (1868): El habla gallega. Observaciones y datos sobre sus vicisitudes. Pontevedra: Imp. de José A. Antúnez y Cª. 2º ed: Barcelona: N. Ramírez y Cª, 1876.

Dixon, R. M. W. (2016): Are Some Languages Better than Others? Oxford: University Press.

Fernández Salgado, Benigno (2000): Os rudimentos da lingüística galega. Un estudio de textos lingüísticos galegos de principios do século XX (1913-1936). Verba anexo 47. Santiago de Compostela: Universidade.

Garrido Vílchez, Gema Belén (2008): Las “Gramáticas” de la Real Academia Española: teoría gramatical, sintaxis y subordinación (1854-1924). Salamanca: Universidad. Tese de doutoramento.

González Seoane, Ernesto (2006): “A Gramática de Lugrís na tradición lingüística galega”, Boletín da Real Academia Galega 367, 25-36.

GRAE 1854 = Real Academia Española (1854): Gramática de la lengua castellana. Madrid: Imprenta Nacional, 5.ª ed.

GRAE 1858= Real Academia Española (1858): Gramática de la lengua castellana. Madrid: Imprenta Nacional, 6.ª ed.

GRAE 1870 = Real Academia Española (1870): Gramática de la lengua castellana. Nueva edición, corregida y aumentada. Madrid: Imprenta y estereotipia de M. Rivadeneyra, 12.ª ed.

Iglesia, Antonio de la (2005): Poesías. A Coruña: Real Academia Galega. Edición, limiar e notas de María Rosa Saurin de la Iglesia.

Kemmler, Rolf (2013): “Para uma melhor compreensão da história da gramática em Portugal: a gramaticografia portuguesa à luz da gramaticografia latinoportuguesa nos séculos XV a XIX”, Veredas 19, 145-176.

Lamas Carvajal, Valentín (1874): Espiñas, follas e frores: colección de versiños gallegos. Orense: Imprenta Galaica.

[Lamas Carvajal, Valentín] (1876): “Ós meus compañeiros de monteira”, O Tio Márcos d’A Portela. Parrafeos c’o pobo gallego parrafeo segundo, 6.

Lobato, António José dos Reis (1770): Arte da grammatica da lingua portugueza. Lisboa: na Regia Officina Typografica.

López Ferreiro, Antonio (1895): A tecedeira de Bonaval: episodio da hestorea de Compostela no sigro XVI. A Coruña: Andrés Martínez.

Lugrís Freire, Manuel (1922): Gramática do idioma galego. A Cruña: Imp. de Zincke Hermanos. 2º ed. A Cruña: Moret, 1931.

Niederehe, Hans-Josef (1994-2012): Bibliografía cronológica de la lingüística, la gramática y la lexicografía del español (BICRES). 5 vols. Amsterdam: John Benjamins Publishing Company. Os dous últimos en colaboración con Miguel Ángel Esparza Torres.

Paris, Gaston (1872): “Comptes-rendus: Gramática gallega, por Don Juan A. Saco Arce”, Romania 1, 243-244.

R.A. (pseud Leandro Carré) (1919): Compendio de gramática galega. Bibrioteca galeguista. A Cruña: Imp. Nova.

Rielo Carballo, Nicanor (1997): “Manuel Soto Freire (1826-1897). O gran impulsor do libro relixioso en Lugo”, Lucensia 15, 213-232.

Risco, Vicente (1927): “Ensaios de phisiognomía. Don Xohan Antonio Saco e Arce”. Nós. Boletín mensual da cultura galega 48, 2-4.

Saco Arce, Juan Antonio (1868): Gramática gallega. Lugo: Imprenta de Soto Freire.

Salvá y Pérez, Vicente (1835): Gramática de la lengua castellana según ahora se habla. Valencia: Mallen y Sobrimos. [2ª ou 3ª ed. porque antes houbo unha en Belfast, que non adoitan contar, e outra en París].

Sánchez Rei, Xosé Manuel (2005): “Trazos xerais da tradición gramatical galega”, Revista Galega de Filoloxía 6, 93-121.

Sánchez Rei, Xosé Manuel (2006): “Algúns apuntamentos sobre a Gramática do idioma galego (1922, 1931) de Manuel Lugrís Freire”, Raigame: revista de arte, cultura e tradicións populares 23, 60-71.

Santiago y Gómez, José de (1918): Filología de la lengua gallega. Santiago: Tip. de El Eco Franciscano.

TILG= Santamarina, Antón (dir.) (2014-2018): Tesouro informatizado da lingua galega (versión 4.1). Santiago de Compostela: Instituto da Lingua galega.

Valladares, Marcial (1970): Elementos de gramática gallega. Vigo: Galaxia.

Veiga Arias, Amable (1965-174 ): “Fonología gallega: Fonemática, el sistema vocálico”, Grial 10, 390-403; “Fonemática: un grupo fónico monofonemático”, Grial 18, 405-421; “Fonemática, el sistema consonántico”, Grial 21, 282-287; 24, 225-230; 32, 155-162; 37, 281-291; “Fonemática”, Grial 28, 173-182; “Fonemática: la sílaba”, Grial 44, 157-171.